Ομοιοστασία καλίου σε ασθενή υπό αιμοκάθαρση
Τεύχος 31
Ελένη Μάνου
Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α', Νεφρολογικό Τμήμα, Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου»
Η ομοιοστασία του Κ+ σε ασθενείς με ΧΝΝ τελικού σταδίου υπό ΑΚ στηρίζεται κατά μείζονα λόγο στη δυνατότητα ανακατανομής του ανάμεσα στον ενδο- και εξωκυττάριο χώρο, σε εξωνεφρικές οδούς αποβολής του που αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων του στο αίμα και βέβαια στη διαδικασία της ΑΚ. Η έκκριση του Κ+ από το εντερικό επιθήλιο στην ΑΚ μπορεί να πετύχει 2πλάσιες ή και 3πλάσιες ποσότητες αποβαλλόμενου Κ+ από το φυσιολογικό, που υπολογίζονται στα 0,3 mΕq/kgΒΣ/24ωρο, ενώ το συχνό πρόβλημα της δυσκοιλιότητας εμποδίζει αυτή την αντισταθμιστική απώλεια. Η διαιτητική πρόσληψη του Κ+ σε ανουρικούς ασθενείς υπό ΑΚ θα πρέπει να υπολογίζεται, σε σταθερές συνθήκες, στα 2-3 gr ή αλλιώς 50-75 mEq Κ+ /24ωρο. Οι βασικές ορμόνες που ρυθμίζουν την κυτταρική πρόσληψη του Κ+, είναι η ινσουλίνη, οι κατεχολαμίνες, η αλδοστερόνη και η παραθορμόνη, αποκτώντας ιδιαίτερη σημασία στην ΑΚ εξαιτίας της επίδρασης πολλών, συχνά χορηγούμενων, φαρμάκων είτε επί του άξονα είτε επί του τρόπου δράσης των ορμονών αυτών. Η διαδικασία της ΑΚ αποτελεί τη βασική συνιστώσα ρύθμισης του Κ+ και τον μόνο τρόπο γρήγορης μείωσης των υψηλών επιπέδων του, με προσοχή στο φαινόμενο αναπήδησης του Κ+ μετά το πέρας μιας συνεδρίας για την αντιμετώπιση οξείας υπερκαλιαιμίας. Μία επαρκής κλασική ΑΚ 4 ωρών μπορεί να αποβάλλει 80-140 mEq Κ+ , πετυχαίνοντας αρχικά μία απότομη πτώση των προ της συνεδρίας επιπέδων, η οποία ακολουθείται από μία πιο βαθμιαία και μειούμενη πτώση προϊούσης της συνεδρίας, που μεταφράζεται σε ένα plateau μετά τις 3 ώρες ΑΚ, ανεξάρτητο από τη συγκέντρωση του Κ+ στο διάλυμα αιμοκάθαρσης.