Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας κατά την ενδοφλέβια χορήγηση διαλυμάτων. Χορήγηση διττανθρακικών. Πότε και σε ποια ποσότητα;
Τεύχος 37
Στυλιανού Κωνσταντίνος
Νεφρολόγος, Επιμελητής Α΄, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου
Η χορήγηση μεγάλων όγκων φυσιολογικού ορού συνοδεύεται από την εμφάνιση υπερχλωραιμικής μεταβολικής οξέωσης εξαιτίας αυξημένης περιεκτικότητας του φυσιολογικού ορού σε CI- / Νεότερα κρυσταλλοειδή ή κολλοειδή διαλύματα έχουν αντικαταστήσει μέρος του CI- με οργανικά ανιόντα, ώστε να μειωθεί η περιεκτικότητα σε CI- (ισοζυγισμένα διαλύματα) / Η χορήγηση μεγάλων όγκων δεξτρόζης 5% θα προκαλέσει υπερχλωραιμική οξέωση παρά την απόλυτη μείωση της συγκέντρωσης του CI- στο πλάσμα, καθώς η απόλυτη μείωση του Na+ θα είναι μεγαλύτερη / Τα οργανικά ανιόντα που προστίθενται αποτελούν ισοδύναμα διττανθρακικών καθώς μεταβολίζονται από τους ιστούς σε διττανθρακικά, με αποτέλεσμα να μη διαταράσσεται σημαντικά η οξεοβασική ισορροπία / Η κατανόηση των οξεοβασικών μεταβολών που προκαλούν τα ενδοφλέβια διαλύματα καθίσταται ευκολότερη με τη μέτρηση της δραστικής διαφοράς ισχυρών ιόντων (SID) που εμπεριέχουν, με βάση τη θεωρία του Stewart / Η θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης με διττανθρακικά έχει σχετιστεί με αυξημένη θνητότητα, τόσο σε ανθρώπους, όσο και σε πειραματόζωα / Στη διαβητική κετοξέωση δεν απαιτείται σχεδόν ποτέ η χορήγηση διττανθρακικών παρά μόνο σε περιπτώσεις σοβαρής χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, όπου η οξέωση μπορεί να γίνει απειλητική / Η θεραπεία με διττανθρακικά ενδείκνυται όταν το αρτηριακό pH πέσει κάτω από 7 αλλά ο κανόνας αυτός δεν είναι απόλυτος και πρέπει να εξατομικεύεται / Για τη χορήγηση της σωστής ποσότητας διττανθρακικών θα πρέπει να υπολογίζεται ο όγκος κατανομής τους, ο οποίος αυξάνεται πολύ στη βαριά οξυαιμία, ενώ αντίθετα ελαττώνεται ελάχιστα στην αλκαλαιμία / Η κύρια φροντίδα μας πρέπει να είναι η διόρθωση της υποκείμενης αιτίας της οξέωσης, διαφορετικά οποιαδήποτε διόρθωσή της με διττανθρακικά είναι μάταιη και ενίοτε επιβλαβής